Bước sang tháng 01/2020, có hàng loạt văn bản pháp luật mới có hiệu lực, tác động đến nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội. Dưới đây là tổng hợp của LuatVietnam về những chính sách mới tiêu biểu nhất.

     Tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 01/01/2020

     Nghị định 90 năm 2019 của Chính phủ về mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

     Theo tinh thần của Nghị định này, mức lương tối thiểu vùng năm 2020 sẽ được điều chỉnh tăng, cụ thể:

     Vùng I: Tăng từ 4,18 triệu đồng/tháng lên 4,42 triệu đồng/tháng

     Vùng II: Tăng từ 3,71 triệu đồng/tháng lên 3,92 triệu đồng/tháng

     Vùng III: Tăng từ 3,25 triệu đồng/tháng lên 3,43 triệu đồng/tháng

     Vùng IV: Tăng từ 2,92 triệu đồng/tháng lên 3,07 triệu đồng/tháng.

     Khi mức lương tối thiểu vùng tăng, những người lao động đang có mức lương dưới mức lương tối thiểu vùng; những người làm công việc đã qua đào tạo, học nghề có mức lương dưới 7% mức lương tối thiểu vùng sẽ được tăng lương.

     Về phía doanh nghiệp, ngoài việc điều chỉnh lương cho các trường hợp người lao động nêu trên, doanh nghiệp còn phải điều chỉnh mức lương đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động theo đúng quy định.

     Cấm hoàn toàn lái xe sau khi uống rượu, bia

     Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 cũng sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

     Trong đó, một loạt các hành vi bị nghiêm cấm như: Cấm người điều khiển phương tiện giao thông uống rượu, bia trước và trong khi tham gia giao thông; Cấm xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia; cấm người chưa đủ 18 tuổi uống rượu, bia; Cấm bán, cung cấp rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi… Và đặc biệt, cấm cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên uống rượu, bia ngay trước, trong giờ làm việc, học tập và nghỉ giữa giờ…

     Ngoài ra, cũng theo quy định của Luật này, không được uống rượu, bia ở nơi công cộng, bệnh viện, trường học, nơi vui chơi của trẻ em…

     Từ ngày 01/01/2020, không được mở mới điểm bán rượu, bia để tiêu dùng tại chỗ như các nhà hàng, quán nhậu… trong bán kính 100 m tính từ khuôn viên của cơ sở y tế, nhà trẻ, trường học…      

     Nhiều vi phạm về đất đai bị phạt đến 1 tỷ đồng

    Nghị định 91 năm 2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai có hiệu lực từ ngày 05/01/2020.

     Nghị định này tăng hàng loạt mức phạt đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này, điển hình như:

     - Phạt đến 500 triệu đồng với cá nhân và 01 tỷ đồng với tổ chức nếu lấn, chiếm đất chưa sử dụng, đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp (tăng 100 lần so với mức phạt trước đây);

     - Phạt đến 500 triệu đồng với cá nhân và 01 tỷ đồng với tổ chức nếu tự ý chuyển từ đất trồng lúa sang đất ở (tăng 10 mức phạt so với trước đây)

     - Phạt đến 20 triệu đồng với cá nhân và 40 triệu đồng với tổ chức nếu chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà không có Sổ đỏ (tăng 04 lần mức phạt so với trước đây)

     - Phạt đến 05 triệu đồng với cá nhân và 10 triệu đồng với tổ chức nếu không sang tên Sổ đỏ khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất (tăng 02 lần mức phạt so với trước đây)

     - Phạt đến 10 triệu đồng với cá nhân và 20 triệu đồng với tổ chức nếu bỏ hoang đất mà không thuộc trường hợp bất khả kháng (Mức phạt này trước đây chưa hề được quy định).

     Cấm công ty tài chính gọi điện đòi nợ người thân khách hàng

     Thông tư 18 năm 2019 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sửa đổi Thông tư 43 năm 2016 quy định cho vay tiêu dùng của công ty tài chính cũng sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

     Thông tư 18 siết chặt hơn các quy định đối với công ty tài chính trong việc thúc giục đòi nợ khách hàng.

     Theo đó, ngoài việc yêu cầu các công ty này không được sử dụng biện pháp đe dọa đối với khách hàng; không nhắc nợ trong khoảng thời gian từ 07 giờ đến 21 giờ như trước đây, thì Thông tư này còn bổ sung một số yêu cầu mới, gồm:

     - Không nhắc nợ, đòi nợ, gửi thông tin về việc thu hồi nợ của khách hàng đối với tổ chức, cá nhân không có nghĩa vụ trả nợ như người thân của khách hàng, trừ trường hợp có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

     - Chỉ được nhắc nợ đối với khách hàng tối đa 05 lần/ngày;

     - Trong hợp đồng cho vay tiêu dùng phải có thỏa thuận về hình thức nhắc nợ và thời gian nhắc nợ;

     - Phải bảo mật thông tin khách hàng theo quy định của pháp luật.

     Ngoài ra, Thông tư 18 cũng bổ sung quy định liên quan đến dự thảo hợp đồng cho vay tiêu dùng. Cụ thể: Trong quá trình cung cấp cho khách hàng dự thảo hợp đồng, công ty tài chính phải giải thích trung thực các nội dung cơ bản của hợp đồng, bao gồm cả quyền và nghĩa vụ của khách hàng, các biện pháp đôn đốc thu hồi nợ, biện pháp xử lý trong trường hợp khách hàng không trả nợ (trước đây, chỉ cần giải thích khi khách hàng yêu cầu).

     Thêm trường hợp văn bằng, chứng chỉ bị hủy bỏ

     Thông tư 21 năm 2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về Quy chế quản lý, chứng chỉ trong hệ thống giáo dục quốc dân có hiệu lực từ ngày 15/01/2020.

     Theo đó, Thông tư này bổ sung thêm trường hợp bị thu hồi, hủy bỏ văn bằng, chứng chỉ, là do lỗi của cơ quan có thẩm quyền cấp văn bằng, chứng chỉ.

     Ngoài ra, còn có các trường hợp khác đã được quy định trước đây như: Người được cấp văn bằng gian lận trong tuyển sinh, học tập, thi cử, bảo vệ đồ án, khóa luận tốt nghiệp, luận văn, luận án để được cấp văn bằng, chứng chỉ; Văn bằng, chứng chỉ bị tẩy xóa, sửa chữa…

     Thông tư cũng quy định các trường đại học đại học chỉ được in phôi chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân theo mẫu do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. Trước đây, các trường đại học được tự chủ in phôi chứng chỉ, trừ chứng chỉ giáo dục quốc phòng - an ninh.

     Phải gây ngất vật nuôi trước khi giết mổ

     Luật Chăn nuôi năm 2018 cũng sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2020. Rất nhiều quy định mới liên quan đến đối xử nhân đạo với vật nuôi cũng được thể hiện tại Luật này.

     Cụ thể như:

     - Các cơ sở giết mổ phải có biện pháp gây ngất vật nuôi trước giết mổ; không để vật nuôi chứng kiến đồng loại bị giết mổ. Trong quá trình giết mổ, phải hạn chế sự sợ hãi, đau đớn cho vật nuôi…

     - Đối với người chăn nuôi, phải cung cấp đủ thức ăn, nước uống bảo đảm vệ sinh, đặc biệt không được đánh đập, hành hạ vật nuôi.

     Riêng với việc chăn nuôi chó, mèo, Luật yêu cầu chủ nuôi phải thực hiện tiêm phòng bệnh dại cho chó, mèo.Trong trường hợp chó, mèo tấn công, gây thiệt hại thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

     Khi nghi ngờ chó, mèo có triệu chứng bệnh dại phải báo ngay cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc cán bộ chăn nuôi, thú y cơ sở và thực hiện xử lý theo quy định của pháp luật về thú y.

     Phạm nhân là người đồng tính có thể được giam giữ riêng

     Luật Thi hành án hình sự năm 2019 tiếp tục là một trong những Luật có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

     Theo khoản 3 Điều 30 của Luật này, phạm nhân là người đồng tính, người chuyển đổi giới tính, người chưa xác định rõ giới tính có thể được giam giữ riêng. Ngoài ra, phạm nhân nữ; Phạm nhân là người dưới 18 tuổi; Phạm nhân là người nước ngoài; Phạm nhân là người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A… cũng là những đối tượng được giam giữ riêng.

     Điều 51 của Luật cũng chỉ rõ, phạm nhân được nhận quà là tiền, đồ vật do thân nhân gửi vào không quá 02 lần trong 01 tháng bằng đường bưu điện, trong khi trước đây, phạm nhân chỉ được nhận quà là tiền khi được gặp trực tiếp thân nhân. Khi nhận tiền từ người thân, phạm nhân phải gửi trại giam quản lý và chỉ sử dụng để mua lương thực, thực phẩm và các hàng hóa khác.

     Mỗi m² được tính là một phiếu biểu quyết tại hội nghị nhà chung cư

     Thông tư 06 năm 2019 của Bộ Xây dựng sửa đổi các Thông tư liên quan đến quản lý, sử dụng nhà chung cư có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

     Thông tư này quy định, quyền biểu quyết sẽ được tính theo diện tích sở hữu riêng của chủ căn hộ trong nhà chung cư theo nguyên tắc: 1m2 diện tích sở hữu riêng tương đương với 01 phiếu biểu quyết.

     Trước đây, theo khoản 3 Điều 16 Thông tư 02/2016/TT-BXD, mỗi căn hộ tương ứng với 01 phiếu biểu quyết.

     Xe máy mới được dán nhãn năng lượng từ năm 2020

     Thông tư 59 năm 2018 của Bộ Giao thông Vận tải quy định việc dán nhãn năng lượng đối với xe mô tô, xe gắn máy sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu có hiệu lực từ 01/01/2020.

     Trong đó yêu cầu cơ sở sản xuất, nhập khẩu in nhãn năng lượng theo mẫu và thực hiện dán trên từng xe tại vị trí dễ quan sát trước khi đưa ra thị trường. Nhãn nãy được duy trì trên xe tới khi xe được bàn giao đến tay người tiêu dùng.

     Đáng chú ý, trước khi dán nhãn năng lượng, các cơ sở sản xuất, nhập khẩu phải công khai thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu. Thông tin công khai phải được duy trì trong suốt thời gian cơ sở sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh xe cung cấp kiểu loại xe đó ra thị trường.